آيات عظام خامنه‌اي، مکارم شيرازي و مظاهري در پاسخ به استفتاء سرويس علمي و فرهنگي مرکز خبر حوزه، ديدگاه‌هاي فقهي خود در خصوص، حدود محرم و نامحرم را تشريح کردند.

متن سؤال پایگاه اطلاع رسانی بسیج طلاب  و پاسخ اين سه مرجع تقليد به شرح ذيل است.

سؤال:با توجه به گستردگي روابط اجتماعي و عدم رعايت برخي آداب و رسوم بين خانواده ها متاسفانه شاهد بروز رفتارهاي غير شرعي در نحوه احوال پرسي بين فاميل هاي سببي و نسبي هستيم .

با توجه به اين مسئله لطفا بفرماييد حدود روابط مردان و زنان محرم و نامحرم در فاميل چه مقدار است ؟ وحکم دست داد ن مردان فاميل با دختر عمو ،دختر دايي، دختر خاله، دختر عمه، زن دايي و خواهر زن و همچنين

زنان فاميل با برادر شوهر ،عموي شوهر ،پسر عموي شوهر، پسر دايي شوهر، پسر عمه شوهر، پسر خاله شوهر و ... چيست؟

* پاسخ آيت الله العظمي  خامنه اي

بسمه تعالي

 سلام عليکم و رحمة الله و برکاته

بر هر زن و مرد مكلفى (اعم از فاميل و غير آن) شرعاً واجب است در تماس و نشست و برخاست با جنس مخالف حريم ضوابط شرعى و مقررات اسلامى را دقيقاً مراعات نمايند و از هرگونه عمل و رفتارى كه آميخته به ريبه و يا موجب ترتب فتنه و فساد باشد، جداً احتراز نمايند و مصافحه و دست دادن با نامحرم به هيچ وجه جايز نيست.

موفق و مؤيد باشيد

* پاسخ آيت الله العظمي مکارم

 بسم الله الرحمن الرحيم

:: با اهداء سلام و تحيت؛

دست دادن زن و مرد نامحرم جايز نيست سعي کنيد با زبان خوب جلوي اين رسم گرفته شود، و اين حکم در مورد افراد نامحرم چه فاميل باشند چه نباشند يکسان است.

هميشه موفق باشيد              

دفتر آيت الله العظمي مکارم شيرازي / بخش استفتاءات

* پاسخ آيت الله العظمي مظاهري

بسمه تعالي

رفت و آمد به اندازه متعارف داشته باشيد و تا مي‌توانيد گناه نکنيد و دست دادن به نامحرم ولو خودي حرام است.

حسين المظاهري

* محرم و نامحرم در تحرير الوسيله امام خميني‌(ره)

محرم کسي است که در نگاه به او و نگاه او محدوديت ساير افراد نيست و ازدواج با او حرام است. به‌جز همسر که محرميت او با ازدواج است و احکام خود را دارد.

اسباب محرميت:

1-     نسب: که خويشاوندي پدر و مادري را شامل مي شود.

2-     سببي: که خويشاوندي با ازدواج است.

3-     رضاعي:‌که خويشاوندي با شير خوردن حاصل مي‌شود.

محارم سببي:

هفت دسته از زنان و مردان به سبب خويشاوندي نسبي با يکديگر محرمند. و نمي‌توان با آن‌ها ازدواج کرد،‌مادر و مادر‌بزرگ، دختر و دختر فرزند، خواهر، خواهر‌زاده، برادر‌زاده، عمه و خاله، و غير از اين‌ها زنان و دخترهاي ديگر نامحرم هستند.

و همچنين پدر و پدربزرگ، پسر و پسر فرزند، برادر، خواهرزاده، برادرزاده، عمو، دايي نيز براي دختران محرم هستند و بقيه مردان و پسران حتي شوهر‌خواهر و برادرشوهر نامحرم هستند.

محارم رضاعي

اگر کودکي با شرايطي که در کتب فقهي آمده از زني شير بخورد، موجب محرميت برخي افراد به او مي‌شود.

از‌جمله اين شرايط مي‌توان به شرايط زير اشاره کرد:

اين‌که کودک شير را از پستان بخورد،‌شير خالص باشد، دوسال بچه تمام شده باشد، کودک به سبب قي، شير را قي نکند،‌حد‌اقل يک شبانه‌روز شير سير بخورد و در بين آن غذا يا شير ديگري را نخورد، يا پانزده مرتبه شير بخورد و يا مقداري شير بخورد که باعث رويش گوشت و محکم شدن استخوان کودک شود.

محارم رضاعي

در اين‌صورت زني که به بچه‌اي شير داده، مادر و مادربزرگ زن، خواهران آن زن، دختران و نوه‌هاي او، عمه و خاله زن و نيز زناني‌که به شوهر آن زن محرم هستند به اين کودک محرم مي‌شود و نمي‌تواند يا آن‌ها ازدواج کند.

و اگر کودکي که از زن ديگري شير خورده، ‌دختر باشد،‌شوهر آن زن، پدر‌شوهر او، پسرها و نوه‌ها،‌برادران شوهر، عمو دايي شوهر، برادران زن، عمو و دايي زن،‌پدر‌ و پدربزرگ زن عمو و دايي زن برآن دختر محرم مي‌شوند.

احکام نگاه‌کردن و پوشش

زن و شوهر به تمام بدن يکديگر مي‌توانند نگاه کنند،‌ هرچند براي لذت باشد. لمس بدن نامحرم حرام است، حتي لمس دست و صورت بدون قصد لذت حرام است.

زن و مرد نامحرم نمي‌توانند به هم‌دست بدهند(مصافحه کنند) مگر از روي لباس که در آن صورت بنا بر احتياط واجب نبايد دست يکديگر ‌را بفشرند.

بر زن واجب است تمام بدن خود را از نامحرم بپوشاند. ولي پوشاندن صورت به‌مقداري که در وضو شسته‌مي‌شود و دست‌ها تا مچ اگر آرايش و زيور نداشته باشد واجب نيست.