بی‌توجهی بانکها به مؤلفه‌های اسلامی/ انعقاد قراردادهای صوری در بانکها
استاد دانشگاه مفید حذف ربا و حرکت در راستای تحقق اهداف نظام اقتصادی اسلامی را از مهمترین مؤلفه‌های بانکداری اسلامی برشمرد و با تأکید بر اینکه گاهی بانکداری بدون ربا رعایت نمی‌شود گفت: اگر بانکها طبق ضوابط عمل کنند بانکداری بدون ربا تحقق می‌یابد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج طلاب حجت الاسلام دکتر محمدنقی نظرپور استاد دانشگاه مفید قم،  با اشاره به مؤلفه های این نوع بانکداری گفت: اولین قدم در بانکداری اسلامی حذف ربا از سیتم بانکی است که به آن بانکداری بدون ربا می گویند.
وی افزود: حذف ربا در واقع قدم اول تحقق بانکداری اسلامی است اما گامهای بعدی بانکداری اسلامی این است که سیستمی طراحی شود که بانک به عنوان یک خرده نظام در راستای تحقق اهداف اقتصاد اسلامی حرکت کند.
 وی عدالت، توزیع بهینه منابع برای افراد جامعه، افزایش تولید، اشتغالزایی و ... را از مهمترین اهداف اقتصاد اسلامی برشمرد و افزود: اقتصاد اسلامی باید به گونه ای باشد که استقلال و امنیت کشور را حفظ کند.
 عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم با بیان اینکه بانکداری اسلامی یک خرده نظام از نظام اقتصاد اسلامی است، تأکید کرد: آنچه در قانون عملیات بانکی بدون ربا مد نظر تدوین کنندگان قرار گرفته بطور عمده بحث حذف ربا است؛ گرچه در آن به اهداف بلندتری هم اشاره شده است و اصول اقتصادی قانون اساسی را مبنای بانکداری اسلامی قرار داده اما در تخصیص و تجهیز منابع بانکی دیگر اشاره ای به چگونگی تحقق این اهداف نکرده است.
 
حجت الاسلام دکتر نظرپور افزود: در خوشبینانه ترین حالت باید گفت که اگر بانکهای کشور در چارچوب قانون عملیاتی بدون ربا حرکت و تخصیص و تجهیز بر همان مبنا باشد می توان گفت که بانکداری بدون ربا است.
 
وی با اظهار تأسف از عدم توجه به مؤلفه های بانکداری اسلامی، تأکید کرد: نه قانونگذار به آن تأکید کرده و نه عقود به این سمت رفته است و بیشتر، سیاستهای دولت است که می تواند در این مسیر حرکت کند و باید تحقیق شود که بعد از گذشت سه دهه از انقلاب این سیستم بانکی در کشور آیا ما را به اهداف نظام اقتصادی رهنمون کرده است یا خیر. اگر به آن سمت رهنمون نشده ایم باید بگوییم که در خوشبینانه ترین حالت بانکداری ایران بدون ربا است نه اسلامی.
 
دکتر نظرپور با تأیید اینکه گاهی بانکداری بدون ربا هم رعایت نمی شود به برخی قراردادهای صوری در بانکها اشاره کرد و افزود: اگر بانکهای ما طبق ضوابطی که در قانون عملیات بانکی بدون ربا وجود دارد عمل کنند بانکداری بدون ربا تحقق پیدا خواهد کرد و دلیلی ندارد که بگوییم تخصیص و تجهیز منابع با اشکال مواجه است لذا بزرگان و فقهای ما معتقدند که اگر طبق ضوابط بانکداری باشد تخصیص و تجهیز منابع اشکالی ندارد اما سؤال این است که آیا همان ضوابطی که بانک مرکزی اعمال کرده بانکهای کشور اجرا می کنند یا خیر؟
 
این استاد حوزه و دانشگاه، نظارت شرعی و قانونی بانک مرکزی بر همه قراردادهای بانکی را بسیار مشکل خواند و افزود: باید رؤسای شعب و بانکها که با عقود مختلف و با مشتریان مواجه هستند تعهدی نسبت به اجرای ضوابط قانونی و شرعی داشته باشند.
 
حجت الاسلام دکتر نظرپور در پایان تأکید کرد: البته باید بانک مرکزی بر همه موارد نظارت عالیه شرعی و قانونی داشته باشد اما رؤسای شعب و بانکها باید تعهدی بیش از این داشته و همه باید به سمت واقعی کردن عقود حرکت کنیم چه مشتری و چه مسئولان بانکی.

وی یادآور شد: اگر این فرهنگسازی صورت پذیرد می توانیم امیدوار باشیم که در سالهای آینده مشکلاتی که در مورد صوری شدن بسیاری از عقود است برطرف شود .