کارکردهای حجاب و عفاف در امنیت اجتماعی / زرین میرعالی


کلید واژه
حجاب « حجاب به معنای پوشش و آنچه به وسیله آن خود را می پوشانند و نیز حایل بین دو چیز است . جمع حجاب به این معنا « حجب » است . در فرهنگ فارسی ، حجاب به معنای پرده ، نقاب و چادری است که زنان ، چهره و سر تا پای خود را با آن می پوشانند.»1
عفاف « عفاف با فتح حرف اول ، از ریشه عفت است راغب اصفهانی در مفردات ، عفت را این گونه معنا می کند :
عفت ، پدبد آمدن حالتی برای نفس است که به وسیله آن از فزون خواهی شهوت جلوگیری شود .
ابن منظور در لسان العرب ، عفت را در خویشتن داری از آنچه حلال و زیبا نیست معنا می کند . در لغت نامه دهخدا ، عفاف ، پارسایی و پرهیزکاری معنا شده است و معین نیز در فرهنگ فارسی معین ، عفاف را به همین معنا آورده است .
عفت ، نوعی منش و رفتار درونی است ، ولی نمود عینی و رفتاری نیز دارد . از این رو به فردی عفیف می گویند که این حالت در رفتار او آشکار باشد. »2
امنیت : « امنیت مصدر جعلی از ریشه « ا – م – ن » به معنای در امان بودن ، ایمنی و آسودگی و از بین رفتن هراس و نگرانی است . امنیت فردی حالتی است که در آن ، فرد فارغ از ترس آسیب رسیدن به جان یا مال یا آبروی خود یا از دست دادن آن زندگی کند . امنیت اجتماعی نیز حالت فراغت همگانی از تهدیدی است که کردار غیر قانونی دولت یا دستگاهی یا گروهی یا فردی در تمامی یا بخشی از جامعه پدید آورد .»3



مقدمه
حجاب و عفاف به معنای پوشش قرآنیِ زن در اجتماع علاوه بر اینکه یک فریضه دینی است در جامعه ایران چون زمینه ساز امنیت و سلامت اجتماعی زن می باشد از لوازم حضور آنان در سطح جامعه است .
این دو مقوله ( حجاب و عفاف ) از مفاهیم مهم و بزرگ فرهنگی هستند که در اسلام و مکاتب و نحله¬های غیر اسلامی به فراخور از آنها سخن به میان آمده . اسلام حجاب به معنای ستر و پوش را بیش از آنکه در رابطه با مردان به کاربرد در مورد زنان به کار برده و از آنها خواسته تا در موقع حضور اجتماعی از آن برخوردار شوند چراکه عفت زن به همراه پوشیدگی آن می تواند به عنوان دژی محکم در مواجهه با مفاسد و انحرافات و بی بند و باری های اخلاقی و اجتماعی باشد و برعکس مکاتب غیر اسلامی هر جا که پای منافع مادی و دنیایی آنها در میان بوده و حجاب زنان را سدی در مقابل این منافع دیده اند سعی کرده اند که جبهه¬ای مخالف اسلام با آن داشته باشند و به شدت به نفی حجاب و عفاف پرداخته¬اند .
گاهی نامناسب بودن پوشش زنان در محیط کار امنی روانی آنان را به مخاطره می اندازد اختلال در حجاب و عفاف سبب ناامنی بیشتر محیط های شغلی و مخدوش شدن پاکدامنی ها می شود توجه به جایگاه زن در اسلام و ضرورت پوشش مناسب سبب حذف این گونه پیامدهای منفی اشتغال زنان خواهد گردید لذا لازم است که کارکردهای مثبت حجاب و عفاف در محیط اجتماعی برای زنان تبیین شود تا زنان در سایه آن بتوانند با آرامش خاطر بیشتری به فعالیت های اجتماعی بپردازند .
خوشبختانه در زمینه حجاب و عفاف نشریه¬ها و کتاب¬های متنوعی نوشته شده که برخی از آنها به زیبایی نقش زن و عفت او را در اجتماع بیان کرده اند . ولی این کتاب¬ها در دسترس همگان نیستند . برخی نیز از حجم بالایی برخوردارند و با توجه به اینکه سطح مطالعه در کشور ما بسیار پایین است بسیاری از بانوان رغبت به خواندن آنها نمی کنند در نتیجه لازم است که مطالب پیرامون پوشش به صورت کوتاه ولی به طور جامعه بیان شوند تا اینگونه نیز علاقمند به خواندن مطالب مورد نیاز شوند و از آنها بهره کافی را ببرند . امید است که این نوشته گامی در جهت ائتلای فرهنگ عفاف و حجاب در میان اقشار مختلف جامعه به خصوص بانوان گرامی باشد .


چکیده
حجاب در بان عربی پرده ای است که قلب را از سایر اعضای بدن جدا می کند و امروزه این کلمه بیشتر در مورد پوشش زنان استعمال می شود . اسلام برای زنان وظیفه¬ی پوشش را مقرر کرده ولی این بدین معنی نیست که زنان از خانه بیرون نروند بلکه اسلام خواسته که زنان در معاشرت خود با مردان بدنشان را بپوشند و به جلوه¬گری نپردازند . چراکه حجاب با عفاف رابطه¬ی تنگاتنگی دارد . هر چه حجاب زن بیشتر باشد تقویت و پرورش درونی عفت او اثرگذارتر است .
سیمای حقیقی حجاب محدود کردن و تحمیل سختی بر زن نیست بلکه جلوگیری از کامجویی¬های جنسی نسبت به او از طرف مرد در محیط اجتماع است و همین امر از جنبه اجتماعی موجب حفظ و استیفای نیروی کار و فعالیت در سطح جامعه می شود و از نظر وضع زن در برابر سبب افزایش زن در برابر مرد می شود .
به فرمایش قرآن کریم زن و مرد با هم مساوی هستند و زن حق مالکیت دارد و در نتیجه زنان نیز می توانند همردیف مردان در جامعه به فعالیت بپردازند ولی این فعالیت در صورت رعایت نکردن برخی حریم¬ها می تواند خطراتی را برای زن و حتی مرد داشته باشد و جامعه نیز موظف به ایجاد امنیت در جنبه های گوناگون است که بخشی از این مهم به عهده زن است که با حفظ پوشش خود به این امر جامه عمل بپوشاند چراکه پوشش اسلامی کارکردهای زیادی در امنیت اجتماعی زنان دارد و آسیب پذیری آنان را در جامعه کم می کند و زمینه را برای حضور هر چه بیشتر آنان فراهم می کند . از نظر روانشناسی و تجربه های اجتماعی نیز ثابت شده که هر چه حجاب زنان کمتر باشد و آنان زینت¬ها و اندام های تحریک کننده خو را بیشتر در معرض دید نامحرمان قرار دهند خواست های شیطانی آنها بیشتر شده و از این طریق فساد و تباهی جامعه را به دنبال داشته و امنیت اجتماعی زنان را به خطر می اندازد .
بحثی نیز مطرح شده و آن اینکه امروزه از نظر اقتصادی و فرهنگی به حضور اجتماعی زنان نیاز است و حجاب اسلامی می تواند شرایط سختی را برای حضور آنان فراهم کند لذا اکثر خانم¬ها ترجیح می دهند در خانه بمانند و سربار جامعه می شوند و ما در جواب آنها گفته ایم که امروزه زنان بسیاری به فعالیتهای اجتماعی همراه با حجاب خود پرداخته اند و هیچگونه مشکلی با این مسئله ندارند و بهترین دلیل در امکان چیزی وقوع آن است که این مهم امروزه در جامعه¬ی ما تحقق یافته است . اصولاً حجاب همیشه به معنای چادر نیست بلکه ما زنانی را می بینیم که با حفظ حجاب و بدون چادر به فعالیت های کشاورزی و بهداری و پرستاری و .... می¬پردازند و از این طریق سختی چادر را بر خود هموار کرده¬اند .
مفهوم حجاب
« در زبان¬های عربی حجاب به پرده ای که قلب را از سایر اعضای بدن جدا می¬کند گفته می-شود»4 « به نگهبان و دربان نیز به این دلیل که مانع داخل شدن افراد می¬شود « حاجب » گفته می شود .»5
« استعمال کلمه « حجاب » در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است در قدیم و خصوصاً در اصطلاح فقها کلمه « ستر » که به معنی پوشش است به کار رفته است فقها چه در کتاب الصلوه و جه در کتاب النکاح که معترض این مطلب شده¬اند کلمه « ستر » را به کار برده¬اند نه کلمه « حجاب » را .
وظیفه پوشش که اسلام برای زنان مقرر کرده است بدین معنی نیست که از خانه بیرون نروند . زندانی کردن و حبس زن در اسلام مطرح نیست . پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوگیری و خودنمایی نپردازند و آیات مربوط به همین معنی را ذکر می کند و فتوای فقها هم موید همین مطلب است .»6


رابطه عفاف و حجاب
« حجاب زیر مجموعه عفت است . با پوشش ، حجاب محقق می شود ولی تحقق عفاف به صرف پوشش نیست . پوشش همراه با اعمالی چون ناز و عشوه و نگاه به نامحرم ، پوششی غیر عفیفانه است .
میان حجاب و عفاف ، تأثیر و تأثر متقابل وجود دارد . هرچه حجاب و پوشش ظاهری ، بیشتر و بهتر باشد این کار در تقویت و پرورش درونی عفت اثر گذار است و هر چه عفت درونی¬تر باشد سبب حفظ حجاب ظاهری می شود . حجاب ، میوه عفاف ریشه حجاب است . حجاب مقتضی حیا و عفت است و زمانی که حیا و عفت به درجه کمال رسید ، ایجاب حجاب می کند .
آنچه سبب تحقق کارکردهای حجاب در جامعه می شود ، پوشش عفیفانه است ، وگرنه پوشش بدون عفاف نمی تواند برای فرد و جامعه آثار و برکاتی داشته باشد هرگاه این دو با هم بودند ، خیر پدید می¬آید. »7
به دیگر سخن هر که از پوشش و حجاب خویشتن پاسداری کند ، کمک به عفاف و پاکدامنی خویش کرده است چراکه حجاب همچون صدفی است که از مروارید عفاف و پاکدامنی زن پاسداری می کند و هرگاه این دو با هم تحقق پیدا کنند ضامن کنترل غریزه¬ها و میل¬های افراد جامعه و حافظ بهداشت و سلامت روانی آنها و بالاخره باعث تأمین امنیت اجتماعی زن می شود . به این نکته نیز باید توجه کرد که ممکن است برخی از باحجاب¬ها عفیف نباشند ولی هر عفیفی حتماً با حجاب است و از این نظر رابطه عفاف و حجاب عام و خاص مطلق است .


لزوم عفاف و حجاب :
مرد به طور قطع از نظر جسمانی بر زن تفوق دارد . از نظر مغز و فکر نیز تفوق مرد لااقل قابل بحث است . زن در این دو جبهه در برابر مرد قدرت مقاومت ندارد . ولی زن از طریق عاطفی و قلبی همیشه تفوق خود را بر مرد ثابت کرده است . حریم نگه داشتن زن میان خود و مرد یکی از وسائل مرموزی بوده است که زن برای حفظ مقام و موقع خود در برابر مرد از آن استفاده کرده است .
اسلام زن را تشویق کرده است که از این وسیله استفاده کند . اسلام مخصوصاً تأکید کرده است که زن هر اندازه متین¬تر و باوقارتر و عفیف¬تر حرکت کند و خود را در معرض نمایش برای مرد نگذارد بر احترامش افزوده می¬شود .
در قرآن کریم ( سوره احزاب ) نیز پس از آن توصیه می کند زنان خود را بپوشانند می فرماید : « ذلک اَذنی اَن یُعرفنَ فَلایوُذَینَ » یعنی این کار برای اینکه به عفاف شناخته شوند و معلوم شود خود را در اختیار مردان قرار نمی دهند بهتر است و در نتیجه دور باش و حشمت آنها مانع مزاحمت افراد سبکسر می¬گردد .»8
« در واقع حجاب در اسلام از یک مسأله کلی و اساسی ریشه می گیرد و آن این است که اسلام می خواهد انواع التذاذهای جنسی ، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی اختصاص یابد و اجتماع منحصراً برای کار و فعالیت باشد بر خلاف سیستم غربی عصر حاضر که کار و فعالیت را با لذت جوییهای جنسی به هم می آمیزد اسلام می خواهد این دو محیط را کاملاً از یکدیگر تفکیک کند. »9


لزوم حضور زن در اجتماع
از آنجا که زن در دوران جاهلیت و حتی در بعضی جوامع امروزی صرفاً به عنوان یک وسیله مطرح بوده است و هیچ نقشی در جامعه نداشته است ضروری است به طور مختصر و فشرده نقش زن از نظر اسلام را برای سازندگی اجتماع مورد کنکاش قرار دهیم .
اسلام مرد و زن را از نظر شئونات اجتماعی و شخصیتی و اقتصادی مساوی می داند ، از این رو هر دو در تحصیل احتیاجات زندگی و چیزهایی که مایه قوام حیات انسانی است از خوردن و آشامیدن و سایر لوازم بقاء مساوی هستند ، انسانها که شامل زنان و مردان هستند از نظر قرآن کریم در سنخ انسان بودنشان هیچ تفاوتی با هم ندارند ، در جامعه اسلامی زن می تواند همچون مرد مستقلاً تصمیم بگیرد و مستقلاً کار کند و مالک ثمره کار و کوشش خود شود و نفع و ضرر کارش مربوط به خودش می باشد .
پس مرد و زن از نظر اسلام و بر حسب فرمایش قرآن کریم مساوی هستند یعنی در ارزشهای انسانی و مالکیت¬های اقتصادی زنان همردیف با مردان می توانند در جامعه فعالیت داشته باشند زن به دلایلی قرآنی که ذیلاً ذکر می شود حق مالکیت دارد .
« للِرجالِ نَصیبُ مِمَّا اکتسبوا ولِلسناءِ نصیبُ مِمَّا اکتسبنَ »10
یعنی مردان مالک درآمد و کسب و کار سرمایه های خویشتن بوده و زنان نیز همین طور مالک اموال و منافع مختلف و کسب ها و تجارتهای خویش می باشند . از این آیه چنین مستفاد می شود که اولاً فعالیتهای اجتماعی با رعایت شئونات اخلاقی برای زنان آزاد است و ثانیاً زن می تواند هر نوع تجارت و کار و کسب مشروعی را در جامعه دارا باشد .
بنابراین اسلام مشارکت زن در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی را مجاز دانسته ، از استقلال و آزادی زن حمایت می کند و تنها در چند مورد محدود است که با توجه به وضعیت روحی و جسمی زن حق شرکت در آن موارد را ندارد و یا اینکه عدم شرکتش بهتر است .
از نظر دیگر اسلام فعالیتها و کارهائی را که ورود زنان در آتنها مستلزم اختلاط با مردان می باشد را ممنوع کرده است زیرا محیطی که اختلاط زن و مرد در آن باشد ، فاسد است و فحشاء از آنجا نشأت می گیرد و اگر مادران و پداران فاسد شدند جامعه فاسد می شود ، مسأله دیگری که باید بدان توجه کرد این است که زنان دارای روحیاتی لطیف و عاطفی هستند ، با توجه به اینکه زنان دارای این ویژگی هستند هر عقل سلیمی حکم می کند که کاری متناسب با این روحیات لطیف عاطفی برای زنان در نظر گرفته شود چون اگر فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی زنان متناسب با روحیات عاطفی آنان نباشد ، زنان بتدریج نیروی مهربانی و محبت مادری را از دست می دهند و همیشه باید با مشکلات اجتماعی دست و پنجه نرم کنند .
اگر به نظام انقلاب اسلامی در ایران بیندیشیم مشاهده می کنیم علل بسیاری از موفقیتها از زنان سرچشمه می گیرد اگر ما امروز در زیر سایه حاکمیت اسلامی زندگی می کنیم نتیجه فداکاریهای مادرانی است که در طول انقلاب و در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران انجام دادند .
براستی طبق فرموده امام خمینی (ره) « از دامن زن مرد به معراج می رود » همچنین در وصیت نامه ایشان خطاب به زنان چنین آمده است :
« شما حقتان در این انقلاب بیش از مردهاست » و واقعا وقتی به نقش زنان توجه کنیم متوجه می شویم که جایگاه زنان در انقلاب اسلامی یک جایگاه کلیدی و اساسی است . هر وجدان بیدار و آگاهی می داند که جامعه عزب بدلیل اینکه از زنان شجاع و با وفا محروم است از بسیاری موفقیتهای فرهنگی و اجتماعی ناکام مانده است.»11


لزوم امنیت اجتماعی برای بانوان
برای انجام فعالیتهای اجتماعی ،امنیت روحی و جسمانی افراد لازم و ضروری است و جامعه موظف است این امنیت را در ابعاد مختلف برای افراد فراهم سازد . بخش عمده ای از این مهم به عهده زن است که با حفظ پوشش خود به این امر جامه عمل بپوشاند اگر حریم حجاب و عفاف دریده شود ضمانتی برای سلامتی شخص وجود ندارد ، زن از این حصار منیع در آمد ، در معرض ضربات دیدهای آلوده و قلوب منحرف قرار می گیرد و آرامش خود را از دست داده و نهایتاً فعالیت-های اجتماعی او نتیجه مثمر ثمری نداشته بلکه تنها آسیب¬های روحی و روانی برای خود و دیگران را به دنبال خواهد داشت .


نقش حجاب و عفاف در امنیت اجتماعی

الف ) : از دیدگاه اسلام : « امنیت جنسی ، جانی و آبرویی زنان در جامعه از مهمترین نیازهای اجتماعی آنان است آفریدگار دانا و توانا برای تأمین این نیاز است- امنیت زنان – تدابیری در نظام تکوین ( اصل خلقت ) و نظام تشریع ( مقررات و احکام شرع ) اندیشیده است و در آفرینش و فطرت زن ، حیا و اشتیاق شدید به عفت ، پاکدامنی و پوشش را در برابر نامحرمان و نا اهلان قرار داده است ؛ به گونه ای که عفاف برای او سرمایه عظیمی است که در پرتو آن ف احساس شخصیت و ارزشمندی می کند و در صورت لکه¬دار شدن دامنش احساس حقارت و زبونی و حتی در صورت متهم شدن به تهمت ناروا ، آرزوی مرگ می کند .
نظام شریعت و دین دستورهای موکد فراوانی درباره وجوب حجاب و پوشش زنان و ایجاد حریم میان مردان و زنان و حفظ و پرورش غیرت ، عفت ، و حیا صادر نموده تا امنیت آنان در معرض خطر نباشد. »13
« در این صورت پوشش اسلامی زمینه های آسیب پذیری زنان را در اجتماع کم می کند این پوشش در همه جوامع ، چه جوامع مسلمان و چه غیر مسلمان به منزله علامتی است که پیام آن این است : تعرض ممنوع .»14
« در واقع از ثمره های اجتماعی عفاف و حجاب ، تأمین امنیت و حفظ زن از تعرض هوس بازان و باندهای فساد ، فریب و اغفال است ، چه اینکه رعایت حجاب کامل اسلامی بیان کننده آن است که این جا حریم عفت و انسانیت بوده ، چشم نظر بازان و دست تجاوز پیشگان به آن نرسد . اما بی توجهی به این فرمان خداوند ف در عین حال که گناه و بی ادبی در محضر اوست ، گواه آن است که این جا جلوه گاه شهوت و هوس و منظر چشم های آلوده و چه بسا مزرعه هرزه گران است .
از این رو ابهت ، وقار و عظمت بانوان عفیف و محجبه باعث می شود که افراد بیمار دل جرأت اغفال و تعرض یا ایجاد مزاحمت برای آنان نیابند ، بلکه متوجه و متعرض زنانی می شوند که کیفیت پوشش و رفتار آنان عفیفانه و از روی وقار نیست و عملا خود را برای دست یازی افراد هوس باز آماده می کنند و بازیچه انحراف های فر همان قرار می دهند .»15
« اما رعایت پوشش اسلامی از سوی زنان محیط را برای فعالیتهای اجتماعی ، اقتصادی فرهنگی و سیاسی سالم سازی می کند و به عنوان یکی عوامل موثر در کنار دیگر عوامل ، زمینه مناسبات ناسالم را از بین می برد و از این طریق به بازدهی و شکوفایی بیشتر منجر می شود . در این صورت زنان به عنوان بخشی از جامعه در عرصه فعالیت های مختلف معنا می یابد و از آفت مناسبات ناصحیح و درگیرهای مخل در محیط فعالیت می کاهد . علاوه بر این حضور واقعی موثر خواهد بود و این رضایتمندی یکی دیگر از ابعاد و تبعات مثبت پوشش مناسب است که در زندگی کاری و در وضعیت فکری ، عاطفی و رفتاری آنان به جا خواهد ماند . آنچه در سالم سازی فعالیت های زنان به آن توصیه شده فقط در رعایت حدود و اندازه¬های پوشش خلاصه نمی شود . بلکه با رعایت حدودی در کلام و برخورد با مردان به طور کلی روابط زن و مرد قابل تأمین است . در این باره در سلام نه پرده نشینی و نه اختلاط ، بلکه حریم نگه داشتن توصیه شده است ؛ زیرا در غیر این صورت خواسته یا ناخواسته محیط فعالیت به محیطی برای عرضه جاذبه های ظاهری و لااقل دخالت این امور در فضای فعالیت زنان می انجامد و به صورت عاملی مزاحم و مختل کننده در می آید. »16

ب : از نظر روان شناسی : « از نظر روانشناسی و تجربه ثابت شده است که تحریک پذیری دیداری ( از راه دیدن ) مردان از زنان بیشتر است ؛ در مقابل محرک های لمسی در زنان بیشتر از مردان است. »17 از همین رو در جامعه ای که زنان با زیر پا گذاشتن حکم فطرت و شریعت که برای حفظ شخصیت آنان و سایر انسان¬ها وضع شده خود را در معرض تماشای نامحرمان قرار می دهند و زینت¬ها و اندام¬های تحریک کننده خود را به دیگران نشان می دهند ، مردان به ویژه جوانان با مشاهده و دین آنها دچار فشارهای روانی و هیجان¬های شدید جنسی و طغیان شهوت شده و تسلیم تندباد هوس می شوند و جرأت تجاوز به حریم زنان و دختران را پیدا می کنند و برای تخلیه فشار انرژی غریزی ، دست به اغفال یا فریب یا ربودن آنان می زنند و پس از طغیان از اطفای آتش شهوت چه بسا آنان را از نعمت حیات محروم می کنند تا رد پایی بر جای نگذارند خصوصاً اینکه زنان و در رأس آنها دوشیزگان به جهت برخورداری از احساسات و عواطف سرشار و بی خبری از روحیات فریبکارانه برخی از مردان ، زود فریب می خورند. »18

ج : از نظر اجتماعی : « معمولا در جوامع مختلف دیده شده و تی کارشناسان غرب هم اذعان داشته اند که تا مزاحمان خیابانی و یا مردان هرزه و هوسباز آثار خودنمایی و تمایل از ناحیه زن نامحرم را احساس نکنند ، ( اگرچه ممکن است در برخی شرایط خاص کسانی که آنقدر مریض باشند که در این صورت هم به اجبار دست به فساد بزنند ولی ) غالباً تمایلی به مزاحمت بیش از حد در مردان ایجاد نمی شود و در برخی از کشورها همچون کشور ما اصلاً مرد جرأت مزاحمت و طعنه زدن یا متلک گفتن و یا فراتر از آن را پیدا نمی کند ، فلذا این زن است که همیشه قدم اول را در ایجاد مفسده ، با پوشش جذاب و حرکات محرک خود برمی¬دارد و مرد نامحرم را به سوی خود جذب می کند . مثلاً در کشور ما ، زنی که چادر به سر کرده و خوب صورت و لباس های دیگرش را در زیر چادر خود پوشانده است ، واقعاً بعید است در داخل جامعه در کوچه و خیابان مزاحمین هوسران به او طعنه بزنند و یا متلک بگویند ،؛ مگر در محل¬های بسیار خلوت و یا نا امن که محل بحث نیستند .»19
« در واقع می توان گفت زنان و بانوان عفیف و با حجاب از چنان نیروی بازدارنده برخوردارند که تجاوز پیشگان و چشم چران¬ها را از حریم منزلت والای خویش می رانند و آنان را از چشم طمع و خواست¬های شیطانی باز می دارند ، اما زنان بی حجاب و بدحجاب با نمایش جاذبه¬های فریبنده و شهوت انگیز ، افراد هرزه و شهوت طلب را به سمت خود می کشانند و از این طریق عامل فساد و تباهی¬های غیر قابل کنترل می شوند . همین امر برای زنان جویای حقیقت و سعادت کافی است برای اینکه به حقانیت و عظمت حجاب کامل اسلامی و پستی و بطلان بی بند و باری و بد حجابی آگاهی یابند و در سایه این معرفت و عمل بدان در سعاتمندی زندگی کنند .
بر همین اساس در کشورهای غربی ، با وجود کانون های فحشاء احساس عدم امنیت و آرامش زنان و تجاوز جنسی به آنها از بزرگترین معضلات و مشکلات روانی – اجتماعی آنان است و رور به روز به صورت فزاینده ادامه دارد .»20
« جالب آن است که در همین کشورها میزان کاهش تجاوز به عنف و جنایت های جنسی در فصل های سرد و زمستان که زن¬ها از لباس¬ها و پوشش¬های بیشتر استفاده می کنند و اندام¬هایشان کمتر قابل مشاهده است ، بسیار چشم¬گیر و قابل توجه است .»21
« و حتی بر اساس گزارش¬ها ، به زنان غربی در محیط کاری و فعالیت های اجتماعی به صورت دیداری ، کلامی و بدنی تعرض می شود . »22
« البته نمی توان همه این موارد را به دلیل برهنگی یا تمایل زنان دانست ، اما به هر حال پوشش نامناسب ، زمینه را برای مناسبات صحیح ممکن است به این امر دامن بزند ، تا جایی که گاه به تجاوز به عنف و حتی به قتل منجر می شود که در این باره نمونه ها کم نیستند . اما پوشش اسلامی چه در جوامع اسلامی و چه در جوامع باز غربی ، راه را بر هر گونه تعرض از سوی جنس مخالف می بندد و حتی راه تخیل در این باره را نیز سد می کند . در گزارش از دختران دانشجویی که در آمریکا مسلمان شده و پوشش اسلامی را اختیار کرده اند همین نکته به چشم می خورد . آنها همه به اتفاق گفته اند که پسران هم کلاسی¬شان برای ایشان ( نسبت به دختران دیگر ) احترام بیشتری قائل¬اند و دست ندادن و عدم شرکت در بازی¬های مختلط باعث شده که پسرها در مناسباتشان همواره بیش از سایر دختران رعایت آنها را کنند . »23
« بنابراین در کنار عقل و وحی ، بشر عادی هم به وسیله¬ی تجربه و مشاهده در یافته که عامل نا امنی زنان در جامعه آن است که زنان ارزش ، عظمت و حقیقت خود را در بعد مادی و جسمی خلاصه نموده و با عرضه و نمایش جاذبه¬ها و زینت¬های خدادادی و دیگر امور منافی عفت ، از یک سو استعدادها و توانایی های خود را زنده به گور کرده و با ساختن یک شخصیت کاذب و افسانه-ای برای خود ، به زندگی رویایی پرداخته اند ، و از دیگر سو باعث تحریک و طغیان غریزه جنسی مردان و تخریب دلها ، استعدادها و توانمندی¬های آنان می شوند و در نهایت جسم و روانشان راه تباه و اخلاقشان را فاسد می کنند و زمینه برای نا امن شدن جامعه برای زن¬ها و حتی خانواده¬ها فراهم می گردد. »24
بنابر آنچه گفته شد لازم و ضروری است که زنان سعی کنند با حفظ پوشش اسلامی و عفت خود در جامعه ظاهر شوند تا شاهد اینچنین آسیب هایی به خود و جامعه نباشند و در این زمینه لازم است که آگاهی¬های درست و جامعی به زنان داده شود تا بهتر بتوانند در حفظ پوشش و عفاف خود از آن بهره¬مند شوند .
بانوان عزیز می توانند به نحو احسن تمام وظایف مربوط به خود را در جامعه انجام دهند « اما در نظر گرفتن این موضوع مهم ، که سلامت روانی و اخلاقی جامعه تنها در گرو حاکمیت عفت و پاکی بر روابط میان زن و مرد و رعایت حجاب و شئونات اسلامی استوار است . زنان ما باید بپذیرند که حجاب اسلامی اصلی است که سایر ارزشهای زن در پرتو آن معنا می یابد حجاب یک حقیقت رفتاری و اخلاقی است و نه فقط یک سنت اجتماعی . بنابراین در محیط کار و مدرسه و جامعه باید به عمق آن پی برده و عامل به آن باشیم .»25

خورده گیری¬های مخالفان
در اینجا می رسیم به ایرادهایی که مخالفان حجاب مطرح می کنند که باید به طور فشرده بررسی شود و آن اینکه حجاب یک لباس دست و پاگیر است و با فعالیت های اجتماعی سازگار نیست مخصوصاً در دوران شکوفایی اقتصاد و عصر ماشین که احتیاج زیادی به نیروی فعال انسانی است حجاب می تواند مانع از این فعالیت¬ها شده به انزوای زنان بیانجامد . در نتیجه از نیروی آنان در حرکت اقتصادی هیچگونه بهره گیری نمی شود علاوه بر این جای آنها در مراکز فرهنگی و اجتماعی نیز خالی می ماند به این ترتیب به صورت یک موجود مصرف کننده و سربار جامعه در می آیند .
ما در جواب آنها می گوییم که « اولاً : چه کسی گفته استن که حجاب اسلامی زن را منزوی می کند ، و از صحنه اجتماع دور می سازد ؟ ما با چشم خود گروه ، گروه زنانی را می بینیم که با داشتن حجاب اسلامی در همه جا حاضرند ، در اداره¬ها در کارگاهها ، در راهپیمائی¬ها و تظاهرات سیاسی ، در رادیو و تلویزیون ، در بیمارستان¬ها و مراکز بهداشتی مخصوصاً و در مراقبتهای پزشکی برای مجروحین جنگی ، در فرهنگ و دانشگاه و بالاخره در صحنه جنگ و پیکار با دشمن.
کوتاه سخن اینکه وضع موجود پاسخ دندان شکنی است برای همه این ایرادها و اگر ما در سابق سخن از « امکان » چنین وضعی می گفتیم امروز در برابر « وقوع » آن قرار گرفته ایم و فلاسفه گفته اند بهترین دلیل بر امکان چیزی وقوع آن است و این عیانی است که نیاز به بیان ندارد .
دوم اینکه حجاب همیشه به معنی چادر نیست ، بلکه به معنی پوشش زن است ، حال آنجا که با چادر امکان پذیر است چه بهتر و آنمجا که نشد به پوشش قناعت می شود . زنان کشاورز و روستایی¬ها مخصوصاً زنانی که در برنجزارها مهمترین و مشکلترین کار کشت و برداشت محصول برنج را بر عهده دارند عملاً به این پندارها پاسخ گفته اند و نشان داده اند که یک زن روستایی با داشتن حجاب اسلامی در بسیاری از موارد حتی بیشتر و بهتر از مرد کار می کند ، بی آنکه حجابش مانع کارش شود. »26


نتیجه
با توجه به مطالبی که گفته شد لزوم هر چه بیشتر حجاب و عفاف بانوان در حضورهای اجتماعی بیشتر نمایان می شود که در صورت رعایت نکردن حجاب نه تنها زن شخصیت و کرامت خود را از دست می دهد بلکه به راحتی ملعبه دست منحرفان می شود و از این حیث آسیب¬های جبران ناپذیری برای خود و جامعه به ارمغان می آورد . این چیزی است که تنها اسلام عزیز از آن احساس خطر کرده بلکه تجربه های بشری نیز آن را دریافته اند . لذا بجاست که بانوان گرامی با حفظ عفاف و حجاب خود راه را بر هوسبازان و افراد فاسد ببندند . بلکه زمینه های هرچه بیشتر امنیت خود و در نتیجه پیشرفت و تعالی جامعه را به ارمغان بیاورند .


پی نوشت :
1- معین الاسلام ، مریم ، پوشش و آرایش از دیدگاه پیامبر اعظم صلی علیه واله ، انتشارات دفتر عقل ، ص 6 .
2- معین الاسلام ، مریم ، همان ، ص 64 .
3- مرکز فرهنگ و معارف قرآن ، دایره المعارف قرآن کریم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، ص 390 .
4- میرخندان ، سیدحمید ، حجاب در فرهنگ اسلامی ، ناشر مرکز امور بانوان و خانواده ریاست جمهوری ، ص 11 ، به نقل از صحاح اللغت ، ذیل حجب .
5- میر خندان ، سیدحمید ، همان ، به نقل از مصباح ، ذیل حجب .
6- مطهری ، مرتضی ، مسئله حجاب ، انتشارات صدار ، ص 72-71 .
7- معین الاسلام ، مریم ، پوشش و آرایش اتز دیدگاه پیامبر اعظم صلی علیه واله ، انتشارات دفتر عقل ، ص 65 .
8- مطهری ، مرتضی ، مسئله حجاب ، انتشارات صدرا ، ص 87-86 .
9- مطهری ، مرتضی ، همان ، ص 77-75 .
10- نساء : 32
11- ناصری ، سید احسان ، فقط زن¬ها بخوانند ، انتشارات سبکیه ، ص 122-118
12- فتاحی زاده ، فتحیه ، حجاب از دیدگاه قرآن و سنت ، ناشر مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، ص 82-79 .
13- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، انتشارات اتقان ، ص 155 .
14- میرخندان ، سیدحمید ، حجاب در فرهنگ اسلامی ، ص 101-100 .
15- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، انتشارات اتقان ، ص165 .
16- میرخندان ، سیدحمید ، حجاب در فرهنگ اسلامی ، ناشر مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری ، ص103 .
17- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، انتشارات اتقان ، ص 156 ، به نقل از فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی ، ص 63 .
18- کوهی ، محمدرضا ، همان ، ص 156 .
19- احمدی جلفایی ، حمید ، حجاب برتر ، انتشارات زائر ، ص 92-90 .
20- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، انتشارات اتقان ، ص 166 ، به نقل از مقدمه ای بر روان شناسی زن ، ص 204-203 .
21 – کوهی ، محمدرضا ، همان ، ص 167 .
22- میرخندان ، سیدحمید ، حجاب در فرهنگ اسلامی ، ناشر مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری ، ص 101 ، به نقل از جنس دوم ( مجموعه مقالات ) ج 9 ، ص 100-95 .
23- میرخندان ، سیدحمید ، همان .
24- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، انتشارات اتقان ، ص 165 .
25- جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران ، نگرشی گذرا به مقام زن در جهان آفرینش ، انتشارات هاد ، ص 44 .
26- مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، ج 14 ، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ، ص 449-446.


فهرست منابع
قرآن کریم
1- احمدی جلفایی ، حمید ، حجاب برتر ، چاپ سوم ، قم ، انتشارات زائر آستانه مقدسه قم ، پاییز 1385 .
2- جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران ، نگرشی گذرا به مقام زن در جهان آفرینش ، چاپ اول ، بی¬جا ، انتشارات هاد ، 1368 .
3- حاتمی حمیدرضا ، حاتمی ، معصومه ، نگاه روانی – اجتماعی و اسلامی به مسئله حجاب و بدحجابی ، نوبت اول ، تهران ، انتشارات سازمان بسیج خواهران کشور ، مدیریت آموزش و پرورش ، سال 1388 .
4- کوهی ، محمدرضا ، آسیب شناسی شخصیت و محبوبیت زن ، نوبت چاپ دوم ، قم ، انتشارات اتقان ، 1384 .
5- مرکز فرهنگ و معارف قرآن ، دایره المعارف قرآن کریم ، ج 4 ، نوبت اول ، قم ، انتشارات دفتر تبلیغاتی اسلامی ،؛ 1385 .
6- مطهری ، مرتضی ، مسئله حجاب ، نوبت 75 ، بی جا ، ناشر صدرا ، خرداد 1378
7- معین الاسلام ، مریم ، پوشش و آرایش از دیدگاه پیامبر اعظم ، نوبت دوم ، قم ، انتشارات ، دفتر عقل ، بهمن 86 .
8- مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، ج 14 ، نوبت 21 ، تهران ، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ، 1385 .
9- ناصری ، سید احسان ، فقط زن¬ها بخوانند ، نوبت اول ، قم ، انتشارات سبکیه ، 1384.

پدید آورونده : پایگاه بسیج طلاب الزهرا سلام علیها شهرستان اندیمشک