بسیج امسال در حالی وارد چهل و چهارمین سال از حیات پربرکت خود می شود که در این مدت، دستاوردهای بزرگی که منشأ تحول در میان مردم، کشور و  نظام و انقلاب بوده است. نگاهی اجمالی به دو دهه امدادرسانی و خدمات رسانی درواقع، بسیج به سبب ماهیت بسیطش، در ابعاد و زمینه‌های مختلف وارد شده و توانسته است علاوه بر مصون‌سازی کشور از آسیب‌ها و تهدیدها، به ظرفیت‌سازی و تولید قدرت نیز بپردازد. در این میان، حوزه سیاسی – امنیتی و بویژه، نقش‌آفرینی بسیج در خنثی‌سازی توطئه‌های امنیتی و فتنه‌ها، از ابتدای تشکیل تاکنون، آن را به یکی از نیروهای درونی و وزنه‌های تأثیرگذار در ماندگاری انقلاب ونظام اسلامی تبدیل کرده است.
توضیح آنکه انقلاب اسلامی در گام اول حیات خود، رویش و بالشی در دل بحران داشته است و در همه‌ی این بحران‌ها، بسیج به عنوان یک نیروی درون‌زا، در نقش پیش‌قراول انقلاب و نظام، در خنثی‌سازی بحران‌ها و فتنه‌ها نقش‌آفرینی کرده است. به عنوان مثال، می‌توان به بحران‌های فشرده و متراکم دهه‌ی 60، اعم از جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه انقلاب نوپای اسلامی، فتنه منافقین، شروع اقدامات تجزیه‌طلبانه در نقاطی چون ترکمن‌صحرا و گنبد، کردستان، سیستان و بلوچستان، خوزستان،  و... اشاره کرد که در همه‌ی این تحولات، بسیج بازیگر و نیروی اصلی میدانی برای حفاظت و مصون‌سازی انقلاب از تیرهای زهرآلود دشمنان بوده است.

با این حال، با پایان جنگ تحمیلی، تحولی در ابعاد مأموریت‌ها و رسالت‌های بسیج ایجاد شد، به گونه‌ای که بسیج در کنار تلاش برای حفظ آمادگی‌های رزمی و دفاعی، وارد امور سازندگی نیز شد. درواقع، باتوجه به نقش گسترده‌ی عمرانی و لجستیکی بسیجیان در هشت سال دفاع مقدس، رئیس‌جمهور وقت، مرحوم هاشمی رفسنجانی، از سپاه و بسیج درخواست کرد تا در امور سازندگی و بازسازی کشور به دولت کمک کنند.

در این مقطع، بسیج با تشکیل قرارگاه‌های سازندگی، تشکیل بنیاد تعاون و تلاش برای اشتغال‌زایی، در امر بازسازی کشور کمک‌های شایانی به دولت وقت انجام داد. درحقیقت اگر حرکت توده‌ای میلیونی در دوران انقلاب را «بسیج سیاسی» بنامیم و حضور بسیجیان در دفاع مقدس را «بسیج نظامی»، فعالیت‌های عمرانی – اجتماعی بسیج در مقطع پس از جنگ تحمیلی را می‌توان «بسیج اجتماعی» دانست که مبتنی بر خدمت‌رسانی به مردم در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و حتی بهداشتی بود،‌ به گونه‌ای که بسیجیان در این دوره کارهای مهمی از واکسیناسیون روستائیان برای ریشه‌کنی فلج‌اطفال گرفته تا امور فرهنگی برای آگاه‌سازی مردم از تهاجم فرهنگی دشمنان انجام دادند.

در مقاطع بعدی، بسیج در راستای وظیفه‌ی کلی خود که همانا حفظ آمادگی‌های دفاعی، فرهنگی و بصیرتی و همچنین حفاظت از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بود، کارکردهای متنوعی که در دوره‌های پیشین پیدا کرده بود، حفظ کرد. درواقع، کارکردها و مأموریت‌های بسیج در عین حفظ ماهیت کلی خود، به تناسب شرایط کشور و انقلاب، متحول شده است؛ بدین معنا که در هر برهه‌ای که انقلاب با تهدیدات سخت، نیمه‌سخت، نرم و ترکیبی مواجه بوده است، بسیج در خط مقدم مقابله با آن تهدیدات، سنگر مستحکم دفاع از انقلاب را حفظ کرده است؛ آنگاه که دشمن بعثی با هجوم به مرزهای کشور درصدد بود تا انقلاب نوپای اسلامی را سرنگون کرده و کشور را نیز تجزیه کند، سازمان بسیج به عنوان گسترده‌ترین نیروی جبهه‌های نبرد، هم از کشور محافظت کرد و هم ماندگاری انقلاب را تضمین کرد.

در برهه‌های دیگر که دشمن با روی آوردن به تهدیدات نرم و راه‌اندازی حرکت‌هایی مانند غائله 18 تیر سال 78 و یا فتنه 88 درصدد بود تا انقلاب را زمین‌گیر کند، باز این بسیج بود که توطئه را درک و آن را در نطفه خفه کرد. در همین راستا می‌توان به وقایع دی ماه 1396 و وقایع چند روز اخیر در کشور اشاره کرد که دشمنان برای راه‌اندازی و اجرای آنها متحمل هزینه‌های گزافی شده بودند و امیدوار بودند تا با موج‌سورای بر برخی نارضایتی‌ها و به آشوب کشاندن سراسر کشور، به اهداف خود جامه عمل بپوشانند، اما این بار نیز بسیجیان بصیر در کنار سایر نیروهای خدوم نظامی، انتظامی و امنیتی کشور، مانع از گسترش دامنه‌ی اقدامات خرابکارانه‌ی فتنه‌گران شدند و بساط آنها را جمع کردند.

 باتوجه به نقش‌آفرینی بسیج در خنثی‌سازی فتنه‌های مختلف حادث شده در گام اول انقلاب، می‌توان عناصر و گزاره‌های اصلی و مبنایی حرکت و نقش‌آفرینی بسیج در خنثی‌سازی این فتنه‌ها را به شرح زیر خلاصه کرد:

1- ولایت‌مداری: بسیج در صحنه‌های مختلف به طور اعم و در مواقع بحرانی و حساس به طور اخص، با اطاعت محض از دیده‌بان بصیر انقلاب، مانع از تأثیرگذاری غبار فتنه بر خود شده است. عمل به این مهم سبب شده که بسیج هیچگاه در حوادث فتنه‌گون، دچار لغزش و خطای محاسباتی نشود.

2- حضور مبصرانه، بموقع، سریع و به اندازه در میدان: این موضوع، باتوجه به ماهیت شهری فتنه‌ها، بسیج را به نیروی اصلی میدانیِ به گل نشاندن فتنه‌ها تبدیل کرده است.

3- کارویژه‌های روشنگرانه: بسیج در صحنه‌های مختلف، بویژه در فتنه 88، در کنار نقش‌آفرینی‌های میدانی، نقشی عمارگونه و بصیرت‌افزایانه هم ایفا کرد؛ زیرا بصیرت‌افزایی در جامعه و تلاش برای تمیز حق از باطل را نیز مدنظر داشت و در فرصت‌های مختلف تلاش می‌کرد تا جامعه گرفتار غبار فتنه نشود.

4- خلق حماسه‌های فتنه‌شکن: مانند آنچه که در 9 دی 1388 صورت گرفت و بساط فتنه را برچید، بسیج و بسیجیان در کنار آحاد مردم، با تداوم حضور خود در صحنه و به میدان آمدن در حمایت از انقلاب و ارزش‌های آن، توانسته‌اند نقش بی‌بدیلی در حمل تابوت فتنه ایفا کنند.